Oddajemy
im sprawiedliwość, czcimy pamięć pomordowanych.
CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM
76
lat temu upadło Powstanie Warszawskie
76
lat temu, 2 października 1944 r., po 63 dniach heroicznego i samotnego boju
prowadzonego przez powstańców z wojskami niemieckimi, wobec braku perspektyw
dalszej walki, przedstawiciele Komendy Głównej Armii Krajowej podpisali w
Ożarowie układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie.
Powstanie Warszawskie
było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie.
Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. Jego militarnym celem było
wyzwolenie stolicy spod niezwykle brutalnej niemieckiej okupacji, pod którą
znajdowała się od września 1939 r.
Powstanie Warszawskie
było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie.
Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. Jego militarnym celem było
wyzwolenie stolicy spod niezwykle brutalnej niemieckiej okupacji, pod którą
znajdowała się od września 1939 r.
Rozkaz
o wybuchu powstania wydał 31 lipca 1944 r. dowódca AK gen. Tadeusz Komorowski
"Bór", uzyskując akceptację Delegata Rządu Jana S. Jankowskiego. 1
sierpnia 1944 r. do walki w stolicy przystąpiło 40-50 tys. powstańców. Jednak
zaledwie co czwarty z nich liczyć mógł na to, że rozpocznie ją z bronią w ręku.
W
czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało
rannych. Poległo również ok. 3,5 tys. żołnierzy z Dywizji Kościuszkowskiej.
Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły od 120 do 150 tys. (wg
najnowszych badań i ustaleń m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego).
Pozostałych
przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po
powstaniu zostało niemal całkowicie zburzone. Specjalne oddziały niemieckie,
używając dynamitu i ciężkiego sprzętu, jeszcze przez ponad trzy miesiące
metodycznie niszczyły resztki ocalałej zabudowy. Do niemieckiej niewoli poszło
ponad 15 tys. powstańców, w tym 2 tys. kobiet. Wśród nich niemal całe dowództwo
AK, z gen. Komorowskim (mianowanym przez prezydenta W. Raczkiewicza 30 września
1944 r. Naczelnym Wodzem), gen. Pełczyńskim i gen. Chruścielem na czele.
Wielkość strat poniesionych przez stronę polską w wyniku powstania powoduje, że
decyzja o jego rozpoczęciu do dziś wywołuje kontrowersje.
2
października obchodzimy Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy.
-
Ofiarna, zdeterminowana postawa mieszkańców Warszawy spowodowała,
że Powstanie utrzymało się przez 63 dni. [...] Ustanawiając 2
października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy, oddajemy
im sprawiedliwość, czcimy pamięć pomordowanych, których tak wielu spoczywa
nadal bezimiennie na Cmentarzu Powstańców Warszawy na stołecznej Woli
-
czytamy w sejmowej uchwale z 2015 r. Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności
Powstańczej Warszawy zbiega się z datą podpisania układu o zaprzestaniu działań
wojennych w stolicy.
