Giedymin Pilecki
Wielkiego serca, ksiądz – kanonik, przyjaciel I wychowawca dzieci,
przede wszystkim patriota, żołnierz Armii Krajowej, jej kapelan, niezłomny - wyklęty więzień ubeckich katowni.
Giedymin Pilecki, pseud. Długosz, Kazimierz (ur. 14 lutego 1903 w Brodziszczach - powiat wołożyński, zm. 7 grudnia 1967 w Gutkowie pod Olsztynem) – polski duchowny rzymskokatolicki, kapelan Armii Krajowej, kanonik kapituły kolegiackiej w Dobrym Mieście, wieloletni proboszcz w Elblągu
Ur. 14 II 1903 r. w Brodziszczach, pow. Wołożyn, diec.
wileńska, w rodzinie Ludwika i Marii z Pileckich. Kształcił się w prywatnej
tajnej szkole, gimnazjum realnym w Oszmianie i gimnazjum przy Seminarium
Duchownym w Wilnie, gdzie w 1923 r. uzyskał maturę. W l. 1923–1929 studiował w
Wyższym Seminarium Duchownym i na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Był
prezesem studenckiego koła teologów. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 V 1929 r.
w Wilnie z rąk abpa Romualda Jałbrzykowskiego. Wikariusz i prefekt w Widzach k.
Brasławia. Zaangażowany w Akcję Katolicką. Od 18 V 1934 r. proboszcz parafii
Chołchło k. Mołodeczna, w tym samym roku proboszcz w Gródku w dek.
wiszniewskim, a od 1936 r. w Hruzdowie k. Podstaw. W 1939 r. wizytator
archidiecezjalny Akcji Katolickiej. Od XI 1939 r. proboszcz w Hermaniszkach k.
Lidy, a od 1944 r. w Porudominie k. Turgiel. Po wybuchu wojny zaangażowany w
działalność konspiracyjną w Armii Krajowej. Od 1941 działał w Związku Walki
Zbrojnej. W 1942 r. zorganizował w Hermaniszkach tajną drukarnię w porozumieniu
z okręgowym Biurem Informacji i Propagandy AK. Wydawał podziemne pisma: „Świt
Polski”, „Echa Leśne”, organ Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej „Biuletyn
Informacyjny”, „Ostatnie Wiadomości” oraz pismo dla kapelanów wojskowych „Sursum
Corda”. Autor broszury O rycerskości w narodzie (1944 r.). Jego
działalność wydawniczą ochraniał specjalny oddział wartowniczy Armii Krajowej.
Organizował tajne nauczanie. Odprawiał msze polowe dla oddziałów partyzanckich.
Udzielał schronienia Żydom i radzieckim partyzantom. Żydom wystawiał fałszywe metryki
chrztu. W l. 1943–1944 dziekan Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej w stopniu
majora, a następnie podpułkownika. Działał pod pseudonimami „Długosz” i
„Kazimierz”. Kapelan 19. dywizji Armii Krajowej i oddziałów partyzanckich. W
wyniku denuncjacji aresztowany przez NKWD. W radzieckim łagrze więziony od 11
II 1945 r. do XII 1948 r. Po zwolnieniu powrócił do Polski i zamieszkał u
rodziny w Bydgoszczy. W 1949 r. inkardynowany do diec. warmińskiej. Od 23 II
1949 r. wikariusz parafii św. Katarzyny w Kętrzynie, a od VIII 1949 r. w
parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Olsztynie. Aresztowany 12 XII 1949 r.
przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem działalności
antypaństwowej. Przez 15 miesięcy przetrzymywany w aresztach śledczych w
Olsztynie, Łęczycy i Łodzi. Po uwolnieniu od 31 III 1951 r. tymczasowy
administrator samodzielnej placówki duszpasterskiej w Brzegach (Nebrowo
Wielkie). Administrator parafii św. Brunona w Bartoszycach od 1 IX 1953 r., a
od 24 V 1954 r. parafii św. Mikołaja w Elblągu. Dziekan dekanatu elbląskiego i
malborskiego. Kontynuował odbudowę staromiejskiego kościoła św. Mikołaja.
Sprowadził do Elbląga siostry karmelitanki bose i klaryski od wieczystej
adoracji. 29 IX 1960 r. otrzymał godność kanonika rzeczywistego Kapituły
Kolegiackiej w Dobrym Mieście. Odznaczony przez Rząd RP m.in. Srebrnym (14 VII
1944 r.) i Złotym (1955 r.) Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Walecznych,
Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Armii Krajowej. W 1958 r. odmówił przyjęcia
krzyża oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski. 7 XII 1967 r. zginął w wypadku
samochodowym w Gutkowie k. Olsztyna. Spoczywa na elbląskim cmentarzu Agrikola.